آیات صفات تشبیهیآیات صفات تشبیهی به آیات نسبت دهنده صفاتی شبیه صفات مخلوقات به خداوند اطلاق می‌شود. ۱ - تعریف تشبیهیکی از مسائل پیچیده کلامی و عرفانی که منشا قرآنی دارد، " تشبیه و تنزیه " است. برخی از علمای مشبهه و حشویه، صفاتی نظیر: دست ، زبان ، شنوایی، بینایی و…. را که در قرآن آمده است بر معنای ظاهر آن حمل کرده و همین معنای ظاهری را که معمولا به خلق نسبت داده می‌شود به خداوند نسبت داده و معتقدند خداوند نیز مانند انسان دست، پا، چشم و… دارد. ۲ - آیات منشا تشبیهبعضی از آیات که منشا تشبیه شده‌اند عبارتند از: ۱. آیه ۱۰ سوره فتح : (ید الله فوق ایدیهم). ۲. آیات ۲۲ و ۲۳ سوره قیامت : (وجوه یومئذ ناضرة الی ربها ناظرة). ۳. آیه ۱۴۳ سوره اعراف : (رب ارنی انظر الیک قال لن ترانی ولکن انظر الی الجبل فان استقر مکانه فسوف ترانی فلما تجلی ربه للجبل جعله دکا وخر موسی صعقا). ۴. آیه ۵ سوره طه : (الرحمن علی العرش استوی). ۵. آیه ۲۲ سوره فجر : (وجاء ربک والملک صفا صفا). ۶. آیه ۶۴ سوره مائده : (... بل یداه مبسوطتان...). ۷. آیه ۴۸ سوره طور : (واصبر لحکم ربک فانک باعیننا...). ۳ - آیات تنزیهدر مقابل این نظریه، دیدگاه تنزیه است که همه این آیات را قابل تفسیر و تاویل می‌داند و می‌گوید این آیات با توجه به آیات دیگر که از محکماتند، تفسیر می‌شوند؛ مانند: ۱. آیه ۱۱ سوره شوری : (... لیس کمثله شیء...) . ۲. آیه ۳ سوره اخلاص : (لم یلد ولم یولد). ۳. آیه ۱۰۳ سوره انعام : (لا تدرکه الابصار وهو یدرک الابصار وهو اللطیف الخبیر). [۱۴]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، روش تازه‌ای در تفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۲۵۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته ازمقاله «آیات صفات تشبیهی». |